Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng cho ngành xuất khẩu Việt Nam, khi các ngành hàng chủ lực như dệt may, điện tử, và nông sản tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Theo báo cáo từ Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu trong quý 2/2025 đạt hơn 180 tỷ USD, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024. Sự bùng nổ này đã kéo theo nhu cầu container Việt Nam tăng vọt, đặc biệt tại các cảng biển lớn như Cái Mép – Thị Vải và Hải Phòng. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội mở rộng thị trường, ngành logistics Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn từ tình trạng thiếu container cục bộ và tắc nghẽn tại các cảng châu Á. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá lý do đằng sau sự gia tăng nhu cầu container, những thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt, và các giải pháp để tối ưu hóa chuỗi cung ứng trong bối cảnh mới.
Tăng trưởng xuất khẩu: Động lực cho nhu cầu container tại Việt Nam
Ngành xuất khẩu Việt Nam đang trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ, nhờ vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, và RCEP. Các mặt hàng chủ lực như dệt may, điện tử, và nông sản (gạo, cà phê, thủy sản) đang chiếm lĩnh thị trường quốc tế, đặc biệt tại EU, Mỹ, và Trung Quốc. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu dệt may đạt 22 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025, trong khi điện tử và linh kiện đạt 35 tỷ USD, tăng lần lượt 10% và 15% so với cùng kỳ.
Sự tăng trưởng này đã tạo ra áp lực lớn lên ngành logistics, đặc biệt là vận tải container. Các cảng biển lớn như Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa – Vũng Tàu) và Cát Lái (TP.HCM) ghi nhận lượng container xử lý tăng 20% so với năm 2024. Cảng Hải Phòng, trung tâm logistics miền Bắc, cũng chứng kiến lưu lượng hàng hóa tăng đột biến, với hơn 2 triệu TEU (đơn vị container tương đương 20 feet) được xử lý trong quý 2/2025. Nhu cầu container tại Việt Nam không chỉ phản ánh sự phát triển kinh tế mà còn cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Nguyên nhân thiếu container tại Việt Nam
Mặc dù nhu cầu container tăng cao, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thiếu container cục bộ, ảnh hưởng đến khả năng vận chuyển hàng hóa. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
1.Tắc nghẽn tại các cảng châu Á: Tình trạng tắc nghẽn tại các cảng lớn như Singapore, Hồng Kông, và Thượng Hải đã làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo The Loadstar, cảng Singapore ghi nhận thời gian chờ đợi trung bình lên đến 7-10 ngày trong tháng 6/2025, do lượng hàng hóa tăng đột biến trước mùa cao điểm lễ hội. Điều này dẫn đến việc container bị kẹt tại các cảng trung chuyển, gây thiếu hụt tại Việt Nam.
2.Nhu cầu toàn cầu tăng cao: Sự phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch và nhu cầu hàng hóa tăng trước kỳ nghỉ lễ cuối năm 2025 đã đẩy giá thuê container và cước vận tải biển tăng vọt. Một container 40 feet hiện có giá thuê trung bình 3.500 USD, tăng 30% so với đầu năm 2024. Các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là những công ty nhỏ, gặp khó khăn trong việc cạnh tranh để thuê container.
3.Hạn chế về sản xuất container nội địa: Việt Nam hiện phụ thuộc vào nguồn cung container từ Trung Quốc và các nước khác, do không có ngành sản xuất container nội địa phát triển. Trung Quốc, quốc gia sản xuất hơn 90% container toàn cầu, đang tập trung vào container thông minh tích hợp công nghệ IoT, nhưng số lượng cung cấp cho Việt Nam vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu.
4.Quản lý chuỗi cung ứng chưa tối ưu: Nhiều doanh nghiệp Việt Nam chưa áp dụng các giải pháp quản lý chuỗi cung ứng hiện đại, dẫn đến việc sử dụng container không hiệu quả. Ví dụ, việc quay vòng container (container rỗng được đưa trở lại cảng) thường bị chậm trễ, làm giảm nguồn cung sẵn có.
Tác động đến doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam
Tình trạng thiếu container và chi phí logistics tăng cao đang tạo ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam:
•Tăng chi phí vận chuyển: Giá cước vận tải biển từ Việt Nam đến EU và Mỹ tăng 15% trong tháng 6/2025, theo FreightWaves. Điều này làm giảm biên lợi nhuận của các doanh nghiệp, đặc biệt trong các ngành cạnh tranh cao như dệt may và thủy sản.
•Chậm trễ giao hàng: Tắc nghẽn cảng và thiếu container khiến thời gian giao hàng kéo dài, ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp Việt Nam với đối tác quốc tế.
•Áp lực cạnh tranh: Các quốc gia như Thái Lan và Malaysia, với hệ thống logistics phát triển hơn, đang tận dụng tốt hơn nguồn container sẵn có, tạo ra thách thức cạnh tranh cho Việt Nam.
Tuy nhiên, sự gia tăng nhu cầu container cũng mở ra cơ hội. Các doanh nghiệp logistics Việt Nam có thể tận dụng xu hướng này để đầu tư vào hạ tầng, công nghệ, và mở rộng dịch vụ, từ đó củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Giải pháp tối ưu hóa chuỗi cung ứng và đáp ứng nhu cầu container
Để vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội từ nhu cầu container tăng cao, Việt Nam cần triển khai các giải pháp sau:
1.Đầu tư vào hạ tầng cảng biển: Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt gói đầu tư 2 tỷ USD để nâng cấp các cảng biển như Cái Mép – Thị Vải và Cát Lái, nhằm tăng công suất tiếp nhận tàu siêu lớn (ULCVs). Điều này sẽ giúp giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển như Singapore, đồng thời tăng khả năng xử lý container.
2.Hợp tác quốc tế để đảm bảo nguồn cung container: Các doanh nghiệp logistics Việt Nam cần tăng cường hợp tác với các hãng tàu lớn như Maersk, ONE, và Hapag-Lloyd để đảm bảo nguồn cung container ổn định. Ví dụ, tuyến vận tải mới từ Cái Mép đến Rotterdam của Maersk (ra mắt năm 2025) sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận container cho hàng xuất khẩu sang EU.
3.Ứng dụng công nghệ số trong quản lý container: Công nghệ số, như blockchain và IoT, đang được thử nghiệm tại cảng Hải Phòng bởi Ocean Network Express (ONE). Các giải pháp này cho phép theo dõi container theo thời gian thực, tối ưu hóa lộ trình, và giảm thời gian quay vòng container rỗng. Doanh nghiệp Việt Nam nên đầu tư vào các nền tảng số hóa để cải thiện hiệu quả logistics.
4.Đa dạng hóa nguồn cung container: Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào Trung Quốc, Việt Nam có thể tìm kiếm nguồn cung container từ các quốc gia khác như Hàn Quốc hoặc Ấn Độ. Đồng thời, việc phát triển ngành sản xuất container nội địa có thể là giải pháp dài hạn.
5.Đào tạo nhân lực logistics: Ngành logistics Việt Nam cần đội ngũ nhân lực được đào tạo bài bản về quản lý chuỗi cung ứng và công nghệ số. Các chương trình hợp tác với các tổ chức quốc tế, như IMO hoặc các trường đại học tại Singapore, sẽ giúp nâng cao năng lực nhân sự.
Tầm nhìn dài hạn cho logistics Việt Nam
Nhu cầu container tăng cao là dấu hiệu tích cực cho kinh tế Việt Nam, nhưng cũng là lời cảnh báo về những hạn chế trong hệ thống logistics. Để duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu, Việt Nam cần giải quyết các vấn đề về hạ tầng, công nghệ, và quản lý chuỗi cung ứng. Các sáng kiến như logistics xanh và số hóa, được thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh Logistics Toàn cầu 2025, sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai ngành logistics.
Trong dài hạn, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm logistics khu vực, cạnh tranh với Singapore và Hồng Kông. Việc đầu tư vào các cảng biển hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến, và xây dựng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa cơ hội từ xu hướng xuất khẩu và nhu cầu container tăng cao.
Vai trò của doanh nghiệp và Chính phủ
Chính phủ Việt Nam đang đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ ngành logistics. Các chính sách như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh, hỗ trợ vay vốn lãi suất thấp, và đẩy mạnh hợp tác quốc tế sẽ giúp giảm áp lực từ tình trạng thiếu container. Đồng thời, các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chiến lược dài hạn, từ việc tối ưu hóa quy trình vận hành đến đầu tư vào công nghệ và nhân lực.
Ví dụ, các doanh nghiệp dệt may và điện tử có thể hợp tác với các hãng tàu để đảm bảo nguồn cung container ổn định, đồng thời sử dụng các nền tảng số để dự báo nhu cầu và quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn. Những doanh nghiệp tiên phong trong việc áp dụng công nghệ, như sử dụng container thông minh tích hợp IoT, sẽ có lợi thế cạnh tranh trong tương lai.
Nhu cầu container tại Việt Nam năm 2025 là minh chứng cho sức mạnh của ngành xuất khẩu, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về hạ tầng và quản lý chuỗi cung ứng. Tình trạng thiếu container và tắc nghẽn cảng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp, và đối tác quốc tế để tìm ra giải pháp bền vững. Bằng cách đầu tư vào hạ tầng, áp dụng công nghệ số, và đa dạng hóa nguồn cung, Việt Nam có thể biến thách thức thành cơ hội, củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Hãy theo dõi các xu hướng logistics mới nhất để không bỏ lỡ cơ hội phát triển!
Bạn nghĩ gì về tiềm năng logistics Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu container tăng cao? Hãy chia sẻ ý kiến hoặc liên hệ với chúng tôi để tìm hiểu thêm về các giải pháp chuỗi cung ứng hiện đại!
