Cảng Singapore, một trong những trung tâm trung chuyển container lớn nhất thế giới, đang đối mặt với tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng trong năm 2025, gây ra những tác động dây chuyền đến chuỗi cung ứng châu Á, bao gồm cả Việt Nam. Với vai trò là điểm trung chuyển chính cho hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang các thị trường lớn như EU và Bắc Mỹ, sự chậm trễ tại Singapore đang làm tăng chi phí logistics, kéo dài thời gian giao hàng, và tạo áp lực lớn lên các doanh nghiệp Việt Nam. Theo The Loadstar, thời gian chờ đợi tại cảng Singapore đã lên đến 7-10 ngày trong tháng 6/2025, khiến các tuyến vận tải container đi qua Việt Nam bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân tích nguyên nhân dẫn đến tắc nghẽn, tác động đến logistics Việt Nam, và các giải pháp để doanh nghiệp vượt qua thách thức này.
Nguyên nhân dẫn đến tắc nghẽn cảng Singapore
Cảng Singapore xử lý hơn 40 triệu TEU (đơn vị container tương đương 20 feet) mỗi năm, là cửa ngõ quan trọng cho hàng hóa trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tuy nhiên, vào năm 2025, cảng này đang đối mặt với tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng do một số nguyên nhân chính:
- Nhu cầu hàng hóa tăng đột biến
Sự phục hồi kinh tế toàn cầu sau đại dịch và nhu cầu hàng hóa tăng cao trước mùa lễ hội cuối năm 2025 đã đẩy lưu lượng container qua cảng Singapore tăng 15% so với cùng kỳ năm 2024. Các mặt hàng như điện tử, dệt may, và đồ chơi từ châu Á, bao gồm Việt Nam, đang đổ về các thị trường phương Tây, gây quá tải cho hệ thống cảng. - Thiếu hụt container và tàu vận tải
Tình trạng thiếu container toàn cầu, kết hợp với việc các hãng tàu lớn như Maersk và ONE ưu tiên các tuyến vận tải trực tiếp (như tuyến Cái Mép – Rotterdam), đã làm giảm nguồn cung container tại các cảng trung chuyển như Singapore. Ngoài ra, số lượng tàu container sẵn có không đủ để đáp ứng nhu cầu, dẫn đến việc tàu phải chờ lâu hơn để xếp dỡ hàng. - Hạn chế về hạ tầng và lao động
Mặc dù cảng Singapore được đầu tư hiện đại, nhưng năng lực xử lý vẫn bị giới hạn bởi không gian bến bãi và thiếu hụt lao động cảng trong bối cảnh nhu cầu tăng cao. Các hệ thống tự động hóa, dù tiên tiến, cũng không thể đáp ứng kịp khối lượng container khổng lồ trong thời gian ngắn. - Căng thẳng địa chính trị và thời tiết
Căng thẳng ở Biển Đỏ và các tuyến vận tải khác đã buộc nhiều tàu container chuyển hướng qua Singapore, làm tăng áp lực lên cảng. Ngoài ra, các điều kiện thời tiết bất lợi, như bão ở khu vực Đông Nam Á, cũng góp phần làm gián đoạn lịch trình tàu.
Tác động đến logistics Việt Nam
Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 180 tỷ USD trong quý 2/2025, phụ thuộc lớn vào các cảng trung chuyển như Singapore để đưa hàng hóa đến EU, Mỹ, và các thị trường khác. Tắc nghẽn tại Singapore đã gây ra những tác động tiêu cực đến logistics Việt Nam:
- Tăng chi phí logistics
Chi phí logistics tại Việt Nam vốn đã cao, chiếm 16-20% GDP, so với mức 8-10% tại Singapore và Nhật Bản. Tắc nghẽn cảng làm tăng giá cước vận tải biển, với mức tăng trung bình 15% trong tháng 6/2025, theo FreightWaves. Các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may, điện tử, và thủy sản phải chịu thêm chi phí lưu kho và phí chậm trễ, làm giảm biên lợi nhuận. - Chậm trễ giao hàng
Thời gian chờ đợi tại cảng Singapore kéo dài từ 2-3 ngày lên 7-10 ngày, khiến hàng hóa từ Việt Nam đến các thị trường lớn bị chậm trễ. Điều này ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong các ngành yêu cầu giao hàng đúng hạn như điện tử và thời trang. - Thiếu hụt container tại Việt Nam
Tắc nghẽn tại Singapore làm chậm quá trình quay vòng container, dẫn đến tình trạng thiếu container cục bộ tại các cảng Việt Nam như Cái Mép – Thị Vải và Cát Lái. Một container 40 feet hiện có giá thuê trung bình 3.500 USD, tăng 30% so với đầu năm 2024, gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. - Áp lực cạnh tranh khu vực
Các quốc gia như Thái Lan và Malaysia, với hệ thống logistics nội địa phát triển hơn, đang tìm cách giảm phụ thuộc vào Singapore bằng cách mở rộng các tuyến vận tải trực tiếp. Nếu Việt Nam không hành động nhanh, nguy cơ mất thị phần xuất khẩu vào tay các đối thủ khu vực sẽ tăng cao.
Giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam
Để giảm thiểu tác động từ tắc nghẽn cảng Singapore và tối ưu hóa chuỗi cung ứng, doanh nghiệp Việt Nam cần triển khai các giải pháp sau:
- Đa dạng hóa tuyến vận tải
Doanh nghiệp Việt Nam nên tận dụng các tuyến vận tải trực tiếp mới, như tuyến Cái Mép – Rotterdam của Maersk, để giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển như Singapore. Hợp tác với các hãng tàu lớn như Maersk, ONE, hoặc Hapag-Lloyd sẽ giúp đảm bảo lịch trình vận tải ổn định hơn. - Nâng cấp hạ tầng cảng biển nội địa
Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt gói đầu tư 2 tỷ USD để nâng cấp các cảng biển như Cái Mép – Thị Vải và Hải Phòng, nhằm tăng công suất tiếp nhận tàu siêu lớn (ULCVs). Điều này sẽ giúp Việt Nam xử lý trực tiếp nhiều container hơn, giảm áp lực lên các cảng trung chuyển. Doanh nghiệp cần phối hợp với các cơ quan quản lý cảng để tối ưu hóa quy trình xếp dỡ. - Áp dụng công nghệ số trong quản lý logistics
Công nghệ số, như blockchain và IoT, có thể giúp doanh nghiệp Việt Nam theo dõi container theo thời gian thực và tối ưu hóa lộ trình vận tải. Ví dụ, dự án thử nghiệm blockchain của Ocean Network Express (ONE) tại cảng Hải Phòng đã cho thấy hiệu quả trong việc giảm thời gian xử lý thủ tục và tăng tính minh bạch. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào các nền tảng số hóa để cải thiện hiệu quả chuỗi cung ứng. - Tăng cường quản lý container rỗng
Việc quản lý container rỗng kém hiệu quả là một nguyên nhân chính dẫn đến thiếu hụt container. Doanh nghiệp cần phối hợp với các hãng tàu để đảm bảo container rỗng được quay vòng nhanh chóng, đồng thời sử dụng các hệ thống quản lý thông minh để dự báo nhu cầu container. - Hợp tác quốc tế và đào tạo nhân lực
Doanh nghiệp Việt Nam cần hợp tác với các tổ chức quốc tế, như IMO hoặc các hãng tàu lớn, để tiếp cận công nghệ và kinh nghiệm quản lý chuỗi cung ứng. Đồng thời, việc đào tạo nhân lực về logistics hiện đại và công nghệ số sẽ giúp doanh nghiệp thích nghi tốt hơn với các thách thức toàn cầu.
Tầm nhìn dài hạn cho logistics Việt Nam
Tắc nghẽn cảng Singapore là lời cảnh báo về sự phụ thuộc quá mức của Việt Nam vào các trung tâm trung chuyển quốc tế. Để xây dựng một chuỗi cung ứng bền vững, Việt Nam cần:
- Phát triển cảng biển nội địa: Các cảng như Cái Mép – Thị Vải và Hải„Ja phòng có tiềm năng trở thành trung tâm trung chuyển khu vực, cạnh tranh với Singapore. Gói đầu tư 2 tỷ USD của Chính phủ là bước đi quan trọng để đạt được mục tiêu này.
- Thúc đẩy logistics xanh: Việc áp dụng công nghệ xanh, như tàu tiết kiệm nhiên liệu và năng lượng tái tạo tại các cảng, sẽ giúp Việt Nam đáp ứng các quy định môi trường toàn cầu, như thuế carbon của IMO (dự kiến áp dụng từ tháng 10/2025).
- Tăng cường hội nhập quốc tế: Các sự kiện như Hội nghị Thượng đỉnh Logistics Toàn cầu 2025, được tổ chức tại Việt Nam, là cơ hội để quảng bá năng lực logistics và thu hút đầu tư nước ngoài.
Trong dài hạn, Việt Nam có thể tận dụng các thách thức hiện tại để xây dựng một hệ thống logistics độc lập và hiện đại, giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển và tăng tính cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tắc nghẽn cảng Singapore năm 2025 là một thách thức lớn đối với chuỗi cung ứng châu Á và logistics Việt Nam, làm tăng chi phí và kéo dài thời gian giao hàng. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Việt Nam đầu tư vào hạ tầng cảng biển, áp dụng công nghệ số, và đa dạng hóa các tuyến vận tải để giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển. Bằng cách phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và doanh nghiệp, Việt Nam có thể biến thách thức thành cơ hội, củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Hãy theo dõi các xu hướng logistics mới nhất để không bỏ lỡ cơ hội phát triển!
Bạn nghĩ gì về tác động của tắc nghẽn cảng Singapore đến logistics Việt Nam? Hãy chia sẻ ý kiến hoặc liên hệ với chúng tôi để tìm hiểu thêm về các giải pháp chuỗi cung ứng hiện đại!
Tags: cảng Singapore, Logistics
